Słowami innych: O przedmiotach w powieści

Przedmioty materialne, które w utworach Balzaka informują o pozycji społecznej bohatera, u Flauberta pełnią bardziej subtelną funkcję: świadczą o indywidualnym guście i charakterze postaci. U Zoli mogą być wyrazem obiektywizmu autora. Zola jest typem pisarza, który stwierdza: „Skoro Anna zajęta jest czytaniem książki, to ja w tym czasie opiszę pokrótce przedział, w którym siedzi”. Te same materialne przedmioty (choć może w tym przypadku nie są to już „te same” przedmioty) u Prousta mogą stać się impulsem wywołującym wspomnienia, u Sartre’a – przyczyną egzystencjalnych mdłości, a u Robbe-Grilleta – tajemniczymi lub komicznymi bytami niezależnymi od człowieka. U Pereca przedmioty są smętnymi towarami, których poetycki wymiar można dostrzec, tylko łącząc je z marką producenta, porządkując w serie i tworząc ich zestawienia. Wszystkie te perspektywy mają swoje kontekstowe uzasadnienie. Najważniejsze jest jednak to, że przedmioty te stanowią zasadniczą część niezliczonych odrębnych momentów składających się na powieść, a jednocześnie funkcjonują jako ich symboliczny wyraz.

[Orhan Pamuk, "Pisarz naiwny i sentymentalny"]